Home | News | Biography | Publications | Research | Gallery | Audio/Visual | Links
چاوپێکه‌وتن
حه‌مه کاکه ره‌ش، ئه‌نفال، 2008
کوردستانی نوێ، 4304، 26/6/2007
وتار
بۆسنه دوانزه‌مه‌هین ساڵیادی جینۆساید ده‌کاته‌وه، ئاوێنه
کوشتنی ناموسپه‌رستیی، ئاوێنه
مه‌رگی دۆعا چیمان پێ ده‌ڵێت؟ ئاوێنه
خوێندنه‌وه‌یه‌ک بۆ (پێنه‌لۆپه ده‌چێ بۆ جه‌نگ)ی ئۆریانا فالاچی، مه‌ڵبه‌ند
چیرۆک
هه‌وارگه‌ی دڵم
له گۆڤاری دیداردا بڵاوکراوه‌ته‌وه. ژماره 6. 1993. سوید
خانووه‌که چۆڵه! ئه‌وه‌نده چۆڵ و ته‌نها که کاتێک شه‌وان دره‌نگ له تاریکیدا به‌ناو ساڵۆنه باریک و درێژه‌کاندا هاتووچۆ ده‌که‌م، گۆرانیه غه‌مگینه‌کانم بیر دێته‌وه که سه‌رده‌مێک به دیاریانه‌وه ده‌گریام. ماڵه‌که‌مان بێ که‌سه. من زۆر شه‌و هه‌ست ده‌که‌م گوێم له ده‌نگی گریانێتی. شه‌وان کاتێک له‌م ژووره سارده‌دا به‌ته‌نها ده‌مێنمه‌وه، خۆم گرمۆڵه ده‌که‌م و خه‌م بۆ دیواره نه‌خۆشه‌کان ده‌خۆم. ئه‌وان له من زیاتر سه‌رمایانه. ئه‌وان زیاتر چاو به فرمێسکن. ماڵه‌که‌مان پڕه له چۆڵیی. پڕه له ته‌نهایی، پڕه له خه‌م. له بنمیچه‌که‌وه فرمێسک ده‌بارێ! دیواره‌کان له ته‌نهاییدا ته‌زیوون، ئه‌رزه‌که له ژێر پێماندا ده‌زریکێنێ. ته‌نهایی ماڵه‌که‌ما ئه‌وه‌نده قووڵه که بوونی ئێمه هیچ یارمه‌تی نادات. ده‌مێک ساڵه که ئه‌م ماڵه پڕه له خه‌ڵکی جۆراوجۆر و بێگانه، ده‌مێکه گوێ له خه‌می خه‌ڵک ده‌گرێت و به چاوه تاریکه‌کانیه‌وه شتی سه‌یرو سه‌مه‌ره ده‌بینێت، به‌ڵام ده‌مێکه له ئێمه دووره، زۆر ده‌مێکه. شه‌ش ساڵه ده‌سته میهره‌بانه‌کانی دایکم له‌م ماڵه دوورن. من پاش شه‌ش ساڵ لێک دابڕان و نامۆیی گه‌ڕاومه‌ته‌وه تا ماڵه‌که‌مان به وێرانیی ببینم.
وێرانیی ماڵه‌که‌مان پیربوونی خۆم دێنێته به‌رچاو. دێم و ده‌چم و لام سه‌یره، که‌س گوێی له ده‌نگی قرچه‌ی دڵی ده‌رگاکان نیه، که‌س چاوی ژه‌نگ گرتووی په‌نجه‌ره‌کان نابینێ، که‌س ده‌ستی یارمه‌تی بۆ جامخانه کون بووه‌کان درێژ ناکات.. که‌س، هیچ که‌س. کێ بیر له پیربوونی ماڵه‌که‌مان ده‌کاته‌وه؟ خوشکه‌که‌م؟ لای ئه‌و ئاسانه رۆژی ده‌یان نه‌خۆش ببینێ و بۆ هه‌مووان ده‌رمان بنووسێ، ده‌توانێ هه‌ر که سه‌یری خه‌ڵکی کرد بزانێ که نه‌خۆشن. ئه‌و ده‌رمانی هه‌موو ده‌ردێکی لایه که‌چی ناتوانێ تۆزێ بیر له ده‌رگاکانی ماڵه‌که‌مان بکاته‌وه. ئه‌و ناتوانێ به چاوی نه‌خۆش سه‌یری دیواره درزبردووه‌کان و په‌نجه‌ره شکاوه‌کان و جامخانه کون بووه‌کان بکات. ناتوانێ باوه‌ڕ بکات که خانووه‌که‌ش رۆحی هه‌یه و ئازار ده‌کێشێ. بیری نه‌ماوه که ئه‌م دیواره بۆر و کۆنانه چه‌ند جار گوێیان له ده‌رده دڵه‌کانی گرتووه، بیری نه‌ماوه چه‌ند جار له‌م په‌نجه‌ره شکاوانه‌وه سه‌یری ئازادی و ئاسمانی کردووه، بیری نه‌ماوه چۆن سه‌ری خستۆته سه‌ر تاقی په‌نجه‌ره‌کان و فرمێسکی تاڵی رشتووه. نا، ئه‌و هیچی بیر نه‌ماوه، هیچ نابینێ و هیچ نابیستێ. به‌ڵام ناحه‌قی نیه، چونکه ئه‌و ئێستا ئه‌و کچه ناسک و خه‌یاڵاویه‌ی جاران نیه، ئه‌و ئێستا که جاروبار بیر له رابوردوو ده‌کاته‌وه بیری نه‌ماوه خه‌می له چی خواردووه‌و بۆ گریاوه. ته‌نانه‌ت ئه‌گه‌ر جاروباریش بیری بێته‌وه به ئه‌قڵی کچه‌که‌ی جاران پێده‌که‌نێ. ئه‌و ئێسته دکتۆرێکی گه‌وره‌یه‌و هه‌موو پاشماوه‌کانی کچه گه‌نجه‌که‌ی جارانی له خۆیدا کوشتووه. بۆیه ناحه‌قی نیه که وێرانی ماڵه‌که‌مان نابینێ.
ئاخ که دیواره‌کان بێ خاوه‌نن! حه‌وشه‌که‌مان مردووه، باخه‌که وشک بووه، دره‌خته‌کان هه‌موو بوونه‌ته ته‌خته‌ی بێ رۆح. ئه‌و که‌سانه‌ی پاش ئێمه له‌م ماڵه‌دا ژیاون دوژمنی ژیان و به‌هار و دره‌خت بوون. ئه‌وان له‌جیاتی ئاو نه‌وتیان ده‌رخواردی دره‌خته‌کان داوه. بۆ رزگاربوون له گه‌ڵا سه‌وزه‌کان هه‌موو گوڵه‌کانیان هه‌ڵکه‌ندووه. ئه‌وان ره‌حمیان به هیچ شتێک نه‌کردووه، ته‌نانه‌ت چیمه‌نتۆی حه‌وشه‌که له ده‌ست دڵره‌قیان رزگاری نه‌بووه، ئه‌ویش شکاوه‌و درزی بردووه. به‌داخه‌وه که ماڵه‌که‌مان به‌ره‌و نابوودیی ده‌چێت.
جاروبار به‌ره‌و حه‌وشه‌که‌ی پشته‌وه ده‌چم. به‌دیار کولانه‌ی مریشکه‌کانه‌وه داده‌نیشم، ئه‌و کو‌لانه‌یه‌ی دایکم به‌ده‌ستی خۆی دروستی کردبوو و سه‌رده‌مێک لانه‌ی چه‌ندین مریشک و جووجه‌ڵه‌ی نه‌رمۆڵه بوو. ئه‌وسا نه‌ک ته‌نها جووچکه‌کان، لانه‌که‌شیان رۆحی هه‌بوو، رووناک و گه‌وره‌و پاک بوو. به‌ڵام ئێسته که به‌دیاریه‌وه ده‌وه‌ستم، هه‌ست ده‌که‌م بۆنی قه‌بری لێ دێ. ته‌نانه‌ت خۆڵه سوورباوه‌که‌ی ژێر دره‌ختی هه‌نجیره‌که‌ش ئێستا زه‌ردباوه‌و بۆنی مه‌رگی گرتووه. حه‌ز ده‌که‌م هاوار بکه‌م و بزریکێنم، به‌شکوم که‌سێک فریای ماڵه‌که بکه‌وێ. به‌ڵام کێ؟ براکه‌م؟ پێشتر وامده‌زانی ئه‌و ده‌توانێ ده‌روونی شته‌کان ببینێ به‌ڵام ئێسته ده‌بینم ئه‌و له جیهانێکی پڕ له ته‌م و هونه‌ردا ده‌ژی. ئه‌و هه‌میشه په‌له‌یه‌تی بۆ خوێندنه‌وه‌ی کتێبێکی تازه و فێربوونی بیرۆکه‌یه‌کی تر، هه‌میشه هه‌ست ده‌کات له کاروانی هونه‌رو رۆشنبیریی دواکه‌وتووه. داخه‌که‌م ئه‌و بیری نه‌ماوه که یه‌که‌مین ئه‌رکی هه‌ر مرۆڤێک ئه‌وه‌یه که ژیانێکی ئاسووده و گه‌رم له‌گه‌ڵ خێزانه‌که‌یدا و له‌ناو چوار دیواری ته‌ندروستدا دروست بکات. به‌ڵام به‌داخه‌وه، ئه‌و گوریسانه‌ی ئه‌و به‌م ماڵه‌وه ده‌به‌ستنه‌وه لاوازن و ده‌ترسم لاوازتریش بن. ئه‌و له هه‌ڵپه‌ی دۆزینه‌وه‌ی تازه بیرێک و فێربوونی چه‌ند وشه‌یه‌کی نوێدا فریا ناکه‌وێ هه‌ست به چۆڵیی ماڵه‌که‌مان بکات. ناتوانێ بزانێ که کاتێک خانووه‌که بمرێ ئیتر ئه‌و هه‌رگیز ناتوانێ به ئاسووده‌یی وه‌ک ئێستا بخوێنێته‌وه.
به‌ڵام ئایا من ده‌توانم ئه‌مانه‌یان پێ بڵێم؟ نا، ناتوانم چونکه من میوانم و چه‌ند رۆژێکی تر دوباره ئێره جێده‌هێڵم و ده‌ڕۆم. بۆیه ته‌نها ده‌توانم به وردی سه‌یری دیواره‌کان بکه‌م و به دزیه‌وه له قوژبنه سارده‌کاندا بۆ مه‌رگی منداڵیمان بگریم.
16/1/1993